YÜREK EV?N?ZDEK? K?L?T: DEPRESYON

YÜREK EV?N?ZDEK? K?L?T: DEPRESYON

Ruhunuzda kapkara bulutlar dola??yor. Ümidiniz tükenmek üzere. Tahammül gücünüz kalmad?. Her kap? umutsuzlu?a aç?l?yor. Her yeni gün omzunuzdaki tarifi mümkün olmayan yükle ba?l?yor. Yorgan? ba??n?zdan çekip sanki hiç ç?kmak istemiyorsunuz. Hiçbir ?ey yolunda gitmiyor. Adeta tüm ç?k?? yolar? kapal?…

Ate? dü?tü?ü yeri yakar

Evet i?ler her zaman bizim istedi?imiz gibi gitmeyebilir.  Çok sevdi?imiz birinden hayat?m?z?n kaz???n? yeriz. Aldat?l?r?z. Bize ve ailemize ters dü?en bir evlilik yapt???m?z? fark ederiz. Üniversite seçti?imiz bölüme ve mesle?imize bir türlü ?s?namay?z. ??lerimiz iyi gitmez, maddi s?k?nt?lar bizi yava? yava? bo?maya ba?lar. Hastal?klar, çocuklar?n sorunlar? derken üstüne üstlük sevdiklerimizi u?urlamaya ba?lar?z tek tek kabre. Ve sanki koca dünya ba??m?za y?k?l?r!

Zor bir kaynana, zor bir çocuk, zor bir s?nav, zor bir baba, zor bir hoca, zor bir koca. Vesselam…

Ya?ad???m?z olaylar m? bizi alt üst eden?

Yoksa bak?? aç?m?zla olu?an o olaylara yükledi?imiz anlamlar m?, inan??lar?m?z m? ?

Sizlerle çal??t???m bir vakay? payla?mak istiyorum. ?kiz karde?ler. Anneleri kansere yakalanarak vefat ediyor. K?zlardan biri çok a??r depresyona girerken di?er karde? kayb?n getirdi?i do?al üzüntü d???nda bir sorun ya?am?yor. Çok ilginç de?il mi? Onlarla çal???rken, gördüm ki karde?lerin ölüme yükledi?i anlamlar çok farkl?. Depresyondaki dan??an?m ölüme öyle olumsuz anlamlar yüklemi? ki;  kendini, etraf?n? ve kaderi sürekli suçlamakta…

Ayn? olay? ya??yorlar. Ama sadece biri depresyona giriyor. O zaman diyebiliriz ki davran??lar?m?z? ve duygular?m?z? belirleyen dü?üncelerimiz… Bu s?rr? Mevlana hazretleri ne güzel ifade ediyor “Güzellikte, çirkinlikte bak?lan yerde de?il, bakan gözdedir” Gördü?ümüze inanmay?z, inand???m?z? görürüz.  Olaylar? oldu?u gibi de?il, oldu?umuz gibi görürüz. Ne dü?ünüyorsak onu hissederiz.

Bizi depresyona kilitleyen inan??lar ve kilidi açan dü?ünce anahtarlar?ndan baz?lar?

1.Negatif filtreler: Sürekli olumsuz olaylar üstünde odaklanarak, olumlu olaylar? yok sayma. “-E?iniz çok kibar. Ne kadar güzel! ”

“-Normal olan? bu. Bir e? tabi ki kibar olmal?” gibi….

 

Anahtar?n?z: Koyu mavi gözlükleri ç?kartmak. Sar? bir peçeteye koyu mavi bir gözlükle bakarsan?z ne olur? Peçete ye?il görünür de?il mi? Size sar? peçeteyi pembe göstermeye çal??m?yorum. Sadece peçetenin ye?il de?il sar? oldu?unu anlatmaya çal???yorum

Ödeviniz: Bu hafta kendinize ya da ba?kas?na ait olumlu davran??lar? kaydedin. Olumlu davran?? gösterenleri kendinizde dahil olmak üzere takdir edin ve övün.

2. “Ya olursa” tellall???: Olmam?? ama ya?anmas? muhtemel bir olay? dü?ünerek,  zihnimizde pireyi deve yapmak. ‘Ya bu hastal?k ilerlerse, ya k?z?m s?nav? kazanamazsa, ya anneme bir ?ey olursa, ya e?im aldat?rsa’ gibi

 

Anahtar?n?z: ?htimalleri sürekli dü?ünmek enerjimi tüketiyor. Zaten gelece?i tahmin edecek sihirli bir kürem de yok. ?artlar? kontrol alt?nda tutsam bile her an olumsuz bir olayla kar??la?abilirim.  Yine de bu dünyan?n sonu de?il! Problem ne olursa olsun buna dayanabilecek kapasitem var.

Ödeviniz: Gelece?e yönelik duydu?unuz endi?elerin sizi nas?l etkiledi?ini yaz?n. Ard?ndan kar-zarar analizi yap?n. Muhtemel sorunlar yerine k?sa vadede mesela bugün kar??la?abilece?iniz bir sorunun üzerinde odaklan?n.

3. Mutlakiyetçilik: Hayata dair çok kesin ve kat? ‘olmal?’ ve ‘olmamal?’ ?eklindeki inan??lar?m?z. ‘S?nav? ba?armal?y?m (Yoksa bu beceriksizli?imi gösterir),  mükemmel olmal?y?m, herkes beni takdir etmeli, bunu bana yapmamal?yd?” gibi

Anahtar?n?z: Hayatta her ?ey benim denetimimde de?il. Ba?kalar?n?n de?i?imi konusunda ?srarc? olamam. Her ?ey benim istedi?im gibi olmak zorunda da de?il. Bu zorluklar?n üstesinden gelmeye çal???r?m. Sorun çözme becerilerimi devreye sokar?m. Olmazsa da bununla ya?amay? ve bu durumla ba? edebilme mekanizmalar?n? ö?renebilirim Yani ak?lc? stratejiler ve sa?l?kl? ve ak?lc? dü?ünme biçimleri ve bak?? aç?lar? geli?tirebilirim. Ya da, kendi kendimi sonsuza dek mutsuz edebilirim

Ödeviniz: Dayatmac? ifadelerinizi yaz?n. Peki, bu dü?üncenizi kan?tlayabilir misiniz? Ba?kalar?ndan beklentilerinizi dü?ünün;  ili?kilerinizi kolayla?t?r?yor mu? Bunlar gerçek mevcut durumla uyumlu mu? ?imdi dayatmac? ifadelerinizi,  istek cümlesi haline dönü?türün. “S?navda ba?ar?l? olmak için elimden geleni yapaca??m” gibi

4.Sürekli genellemeler yapma: ‘Bu tür talihsizlikler hep beni bulur’

Anahtar?n?z ve ödeviniz: Her zaman ve hiçbir zaman ifadelerini bu hafta kullanmay?n. Ard?ndan da bu kelimeleri sözlü?ünüzden ç?kar?n.

5. Suçlama: Duygular?m?z?n sorumlulu?unu bir ba?kas?na yüklemek. “Kendimi kötü hissetmemenin sebebi e?im” ya da babam?n beni yeti?tirirken yapt??? hatalar?n bedelini ödüyorum” gibi

Anahtar?n?z: Ba?kalar?n? suçlayarak bir yere ula?amam. ?u an hissettiklerimden ben sorumluyum. Geçmi?te olan olumsuz olaylar?n izini üzerimde ta??mak zorunda de?ilim

Ödeviniz: Bugün ak?lc? olmayan suçlay?c? dü?ünceleriniz konu?urken sa?l?kl? dü?üncelerinizin avukat? olun. Sald?r?lara kar?? dü?üncenizi savunun

Ötelere uzanan bir zafer golü…

De?i?im yo?un ve me?akkatli bir çal??ma gerektiren bir süreç. Biraz zor; lakin  mümkün! Güçsüz ve yaln?z de?ilsiniz! Ya?ad???m?z hiç bir ?eyi bo?u bo?una ya?am?yoruz. Bir yaprak bile sebepsiz k?m?ldam?yor. Kendinizi koyuvermeyin. “Bu sorunlarla ba? edecek gücüm kalmad?” dedi?iniz an kaybedersiniz. Ya?ad???m?z her sorunla ba? edebilecek kaynaklarla donat?lm???z. Gücünüzü toplar ve silkelenirseniz önünüzdeki seçenekleri göreceksiniz

Hayatla yapt???m?z bu maçta beraberiz. Farkl? dü?ünce anahtarlar?yla güçlü savunma stratejileri olu?tururken, ötelerde ki bir ya?amda zafer golüne ula?abilmek dile?iyle…

 

Dan??man Psikolog

Berrin Göncü I??ko?lu

berrin77@hotmail.com

 

Not: Dan??mak istedi?iniz konular, kendinizle, e?inizle ya da çocu?unuzla ilgili sormak istedi?iniz sorular ve payla??mlar olursa, bir isim ya da rumuzla mail adresime gönderebilirsiniz. Moralhaber.net sitesindeki kö?emde sorular?n?z? cevaplamaya gayret edece?imi bilmenizi isterim. berrin77@hotmail.com

Publiziert in: Ayasofya, Nr.28, 2009