Saliha Erdim ile psikolojik konu?malar

 

 Saliha han?m sizce gurbetteki insanlar?m?z?n en büyük psikolojik sorunlar? ne? Ve bu sorunlar?n kayna?? ne?

 

Efendim, öncelikle gurbetteki bütün karde?lerime sayg? ve dualar?m? sunuyorum. Rabb’im ya?ad?klar? her s?k?nt?y?, kendisini bulmak ve yak?nla?mak için bir vesile k?ls?n in?allah.

 

Efendim, ben bu soruya “?nsan?n yeryüzündeki en büyük sorunu ne?” diye cevap versem daha do?ru olaca?? kanaatindeyim. Sebepler ve sonuçlar dünyas?nda ya??yoruz. Kâinatta var olan her ?eyin bir olu? bir de bozulu? kanunu vard?r. Olu? kanunlar? devredeyse sistem olur, bu kanunlar devreden çekilirse sistem çöker. Bir örnek verecek olursak hangi zamanda, hangi zeminde ve hangi ?artlar alt?nda olursa olsun, su 100 C derecede kaynar, 0 noktas?nda donar. ?nsan?n mutlulu?u ve mutsuzlu?u ya da sorunlar?n olu?up olu?mamas? ile ilgili olarak ta bu böyledir. Yani, Allah‘?n olu? ve bozulu? kanunlar? her yerde ve bütün yarat?lm??larda ayn?d?r. Sadece o kanunlardan ne kadar haberdar?z ve bundan haberdar olmak bize ne dü?ündürüyor ve ne yapt?r?yor? ??te as?l mesele bu ve  buradan ba?lamak gerekir diye dü?ünüyorum.

 

?nsan?n mutlu-huzurlu olabilmesinin de kanunlar? vard?r. Bunun için gerekli olanlar? bilmek ve uygulamak gerekir. Bütün bilgiler, kendilerini aç??a ç?karmak için gayret gösteren emek veren ve hayata katmak için didinen insanlara kendilerini gösterirler. Bilgi att?kça bilinmeyenler bilinir, görülmeyenler görülür. Ve insan, elde etmek istedi?i sonuç için ö?rendi?i bilgilerden yararlan?r ve hayata geçirme mücadelesi verir.

 

Bugün insan?m?z mutsuz, huzursuz çünkü bilgi kaynaklar? ve rol modelleri de?i?ti, bunlar de?i?ince insan?n hayat? da de?i?ti. ?nsan aile içinde de olsa, kalabal?klar içinde de olsa kendisini yaln?z,  kimsesiz ve mutsuz hissediyor. Payla??m?n en aza inmesi, sevgi, ilgi, merhamet ve sadakatin  hayat?m?zdan çekilip gitmesi; önce insan?n sonra ailenin içten da??lmas?n? getirdi. ?nsan?n Hakk’a gitmesi gereken yolculu?unu sarp kayalara, dikenli yollara çevirdi. ?imdi kaybetti?imiz huzuru yeniden bulman?n pe?indeyiz fakat gereken ad?mlar? atacak bilgiden ve görgüden yoksunsak, aray???m?z ve ihtiyac?m?z?n büyüklü?ü bize arad???m?z huzuru getirmeyecektir.

 

?nsan bugün eziyet renginde bir hayat?n aktörü. Çat?n?n varl??? bir evi aile yapmaz. Sevgi ve mutlulukla payla??m yoksa ve o evde insanlar birbirlerine insan de?eri vererek davranm?yorsa, insan giderek kendisi olmaktan uzakla??r ve kendisine yabanc?la??r. Görünmeyen manevi  tahribatlar?n yan?nda bu görünen sonuç. Bizi bu sonuca götüren sebepler var ve bunlar?n birincisi, inanc?m?z?n bizi ku?atamam?? olmas?. Bizim Allah’? hayat?m?z?n tam da merkezinde bulundurmam?z gerekiyorken, zaman zaman an?p dua etti?imiz, bizi ?ekillendirmeyen, sözlerimize ve davran??lar?m?za müdahale etmeyen bir konumda koruyor olmam?z. Allah‘?n hayat?n d???nda tutulmas? gurbettir, sürgündür. Din önce ki?inin kendi iç yolculu?unu ve hayat?n? düzeltmesi için var. Bu iç yolculu?unu Allah‘?n r?zas? istikametinde yapmazsa, yani “Ben nas?l daha iyi bir kul, nas?l daha iyi bir ümmet ve nas?l daha iyi bir insan olabilirim?” sorusu insan?n zihninde yoksa, o insan?n ba?kalar?n?n ay?plar?n? ve kusurlar?n? görmekten ve kendisini de görememekten ba?ka bir seçene?i olmamaya ba?lar. ??te as?l sorun budur. Daha aç?kças?, önce kendimizi onarma anlay???, yeniden in?a etme çal??malar?n? ba?latamama ve bu faaliyetleri destekleyecek bilge büyükler ve do?ru bir çevre yoksunlu?u.

 

?lâveten, tahsil deyince sadece para kazand?racak bir kariyer ve i? becerisini anlay?p, kendimizi geli?tirip yüceltecek bilgi donan?m?ndan mahrum kalmak. Bir Hadisi ?erifte Peygamber efendimiz; “Bir insan?n mesul oldu?u ?ey ile ilgili bilgilenmesi farzd?r” buyuruyor. (Bu hem kul ve ümmet olmak hem de bizi ku?atan çevremizdeki rol ve sorumluluklar?m?z anlam?nda de?erlendirilmeli). Ben nas?l daha iyi bir insan, nas?l daha iyi bir e?, nas?l daha bir anne-baba olabilirim sorular?, zihnimize bu bilgileri bulmak konusunda sipari? verecektir. ?nsan olabilmek için zihnimizi her an ö?renmeye ve iyiye do?ru geli?ime aç?k tutmak ve örnek hayatlar? da gündemimizde tutmak ?artt?r. Ö?renmeye kendimizi kapatmak ve bize yetmeyecek bilgilerle hayat? el yordam? ile ya?amaya çal??mak, bizi zay?f dü?ürüp k?r?lma ya?amam?za sebep olur. Bunun en büyük sorunumuz oldu?unu dü?ünüyorum.

 

Gurbetteki karde?lerimiz için ise, yabanc? bir kültürün içinde asimile olmadan ve uyumsuzluk da göstermeden var olma mücadelesi, cidden çok çetin ve zor bir süreç. Aile içindeki ba?lar?n ?arts?z sevgi, ?arts?z sayg? ve aileyi huzur liman? haline getirecek sayg?n bir ya?ama biçimi ile korunmas? ?artt?r. Bu ancak Allah‘?n bizden istedi?i dü?ünme ve ya?ama biçimine ula?ma çabas? ile ba?lat?labilir. Öfkelerimizin ve hayat? yönetmeye yetmeyen eski bilgilerimizin ve ten rengimize dönü?mü? al??kanl?klar?m?z?n de?i?tirilmesi gerekti?ine inanmam?z, daha do?rular?yla de?i?tirmek için ciddi bir gayret içinde olmam?z ?artt?r. Bu kavli ve fiili dua anlam?na gelir ve bu yi?itlik isteyen zorlu bir süreçtir. Bu zorlu?u, Allah‘?n raz? oldu?u bir hayat biçimine demir atmak için göze almak ve niyet etmek bile rahmettir, berekettir ayr?ca kavu?man?n da müjdecisidir. Bunun için bu konuda derdi davas? olanlar bir araya gelip uzun soluklu samimi bir gayretle, sistematik kararlar almal? ve uygulanabilmesi içinse mevcut ve muhtemel bütün alternatifleri denemelidirler. Çünkü bu hayat?n provas? ve yok ve dünya liman?ndan ne zaman gemimiz hareket edecek bilmiyoruz. Bu yüzden acelemiz var, kendimize, ailemize ve toplumumuza kar?? yapacaklar?m?z? yapamadan gitmi? olmak, inan?lmaz bir kay?pla ahiret yolculu?una ç?kmak demektir ki bunu göze almamal?y?z diye dü?ünüyorum.

 

Halk a?z?nda ´imanl? insan depresyona girmez´ diye bir tabir var. Bunu nas?l de?erlendiriyorsunuz ve böyle bir inanc?n sonuçlar? ne oluyor?

 

Efendim, biz insanlar Allah ve Rasulü’nün emretti?i gibi ya?asayd?k elbette ki depresyon semtimize u?ramak ?öyle dursun, zihnimizden te?et bile geçemezdi. Bu söz Peygamber efendimizin zaman? için kesinlikle do?rudur fakat inanc?n? kendi anlay???na uydurmaya çal??an, babas?ndan annesinden gördü?ünü dinden ileride tutan ve onlara göre ya?ayan, kendini yenilemeyen ve insan?n ihtiyaçlar?n? görmeye yana?mayan bir insan, de?il depresyon insan? hayattan kopar?r. Bu söz günümüz insan?n? ve ya?ama biçimini bilerek söylenmi? bir söz gibi gelmiyor bana. Bu söze göre dü?ünecek olursak, bugün depresyonda olup hayat?n? zehir gibi ac?larla ya?ayan belki de binlerce insana, iman? yok ya da iman? zay?f m? demeliyiz, buna hakk?m?z var m?? ?nanç tek ki?ilik bir olgu olmakla birlikte, birlikte ya?ayarak Allah’a olan yolculu?umuzu ?ekillendirdi?imiz toplumsal bir yöne de sahip. Bugün namaz k?landan kötülük gelmez diyorsun, bir de bak?yorsun ki seni hayal k?r?kl???na u?ratacak ne varsa kendinde bulunuyor ve sana uyguluyor. “Cami cemaatinden bu delikanl?, Allah korkusu var, k?z?m? bununla evlendirebilirim” diyor baba, bir de bak?yor ki, namaz k?lmak ahlâkl? olmas? anlam?na gelmiyormu?. Bugün ben müslüman?m dedi?i halde müslüman gibi davranan kaç insan görüyorsan?z bu söz o kadar do?rudur. Bugün müslümanlar?n evinde sözlü ?iddet var, fiili ?iddet var, yok say?p adam yerine koymamak var, d??ar?da e?ini aldat?p hiç bir ?ey olmam?? gibi eve gelmek var. Hem sistemi bozacak ne varsa hayat?nda bulunduracaks?n ondan sonra da Müslüman depresyona girmez diyeceksin. Bu e?yan?n kanunlar?na ayk?r?. E?ine davran?? biçimini d??ar?dakiler duysa zinhar inanamazlar. D??ar?da o kadar iyi, kibar ve han?mefendi yada beyefendi ki, eve gelince yüz seksen derece de?i?iyorlar. Adeta d??ar?da melek, içeride zehir zemberek. Han?mefendi ve beyefendiler aç?s?ndan yani ikisi içinde ortak olarak söyleyecek olursak, insana zarar verecek ?ekilde davranmaktan vazgeçmedikçe, inanc?m?z sözde kalacak ve depresyon hayat?m?zdan ç?kmayacakt?r. Ben bu sözü duydukça üzülüyorum ve biliyorum ki depresyona girenler demek ki benim iman?n zay?f diye biraz daha üzülüp daha çok dibe çöküyorlar, mutsuz oluyorlar. Ben bu söze büyük harflerle bir cevap vermek istiyorum; MÜSLÜMAN DEPRESYONA SOKMAZ.

 

Almanya´da ve genel olarak Avrupa´da müslüman psikologlar?n say?s? çok az. Dolay?s?yla insanlar?m?z sorunlar? oldu?u zaman dahi, yard?m alabilecek bir mecra bulam?yorlar. Sizce insan?m?z?n psikoloji ilmini ve bu rahats?zl?klar? ciddi almas? için ne yap?lmal??

 

Efendim, gerçekten çok önemli bir konu. ?nsan?n kendisini do?ru yönlendirecek bir rehbere her zaman ihtiyac? olabilir. Hayat? tecrübeyle yo?urup hikmet damlalar? sunan büyüklerimiz ne yaz?k ki art?k pek yok. Do?ru bir rehberden yoksun toplum, ciddi bir zemin kayb? ya?am?? demektir ki bu ayn? zamanda hayat? do?ru ya?ayan modellerimizin de çok az oldu?u anlam?na gelir.

 

Bu önemli görevi;

 

1- Toplumun kanaat önderleri, sivil toplum kurulu?lar? ve cami dernek ve görevlileri, Türk yetkililerden de yard?m alarak, profesyonel olarak psikoloji alan?ndan bir ekip olu?turup bir görevlendirme yapabilir. Bu görevliler öncelikle ortak sorunlar? tespit eder sonra bu sorunlar için çözüm önerileri haz?rlar, daha sonra da bu çözüm önerileri muhtelif ?ekillerde toplu olarak payla?abilirler.

 

2-  Belli gün ve zaman dilimlerinde düzenli profesyonel e?itim ve dan??manl?k yapacak bir ekip ve bir ofis haz?rlan?r. (Gerekirse Türkiye’den de yard?m istenebilir).

 

3- Psikolojik sa?l??? yerinde insanlar, bunu nas?l koruyacaklar?na dair bu ofislerden e?itim alabilirler.

 

4- Mutlaka inanc?m?z?n gerektirdi?i ya?ama biçimi ve al??kanl?klar? fertlerin hayat?na yerle?tirebilmek için samimi ve içten bir çaba harcay?p farkl? yöntemlerle gündemde tutmaya çal??mak gerekir.

 

5- Her ay?n belli günleri e?itim günü, belli günleri de dan??manl?k günü olarak tespit edilir ve gerekirse Türkiye’den getirilecek uzmanlar düzenli görev yaparlar.

 

6- Türkiye’deki radyo ve televizyon programlar?ndan seçilerek belirlenen amaca uygun programlar tespit edilerek  izlenmesi tavsiye edilebilir.

 

7- Bu ileti?imin kesintisiz sürmesi ve aksamamas? için mail grubu olu?turup, düzenli bir bilgi ak??? sa?lanabilir.

 

8- Evlere da??t?lacak ve sadece ileti?im ve psikoloji a??rl?kl? görsel tasar?mla cazip hale getirilmi? bir dergi ç?kar?labilir. Bu dergide çocuk ve aile ileti?iminde çat??malar, psikiyatrik hastal?klar, belirtileri, iyile?me için ne yap?labilece?i ve bu ki?inin aile fertlerinin ona nas?l yard?m edebilece?ine dair bilgiler içerir.

 

9- Gençlerden bir tiyatro ekibi haz?rlan?r ve baz? mesajlar tiyatro diliyle verilebilir.

 

10- “Bilgi de?i?irse eylem de de?i?ir” ilkesinden yola ç?karak, ne kadar do?ru bilgi insan zihnine ula??rsa, o kadar i?leyi? sa?l?kl? olur. Bu sebeple, mutlaka, ya?ad???n?z ?artlar? iyi bilenlerce bilgilenme a?? olu?turulmal? ve bu cazip hale getirilmeli.

 

(E?er bu konuda bir çal??ma yap?lacak olursa, bana dü?eni yapma konusunda haz?r?m in?allah.)

 

Gurbetçi ailelerde yayg?n olarak ileti?im kopuklu?u görmek mümkün. Türkiye´de do?up büyüyen ebeveynler ve Almanya´da do?up büyüyen çocuklar? anla?am?yorlar. Bu kopuklu?u nas?l tedavi etmek gerekir?

 

E?itim ve bilgi burada acil ihtiyaç olarak kar??m?za ç?k?yor. Öncelikle çocuk ve genç psikolojisi konusunda anne babalar mutlaka mutlaka bilgi sahibi olmal?lar. “Ben çocu?umu nas?l daha iyi anlayabilirim? Ben nas?l daha iyi anne ve baba olabilirim? Acaba çocu?umun bu ya?taki ihtiyac? ne ve ben nas?l davran?rsam bunu kar??layabilirim? Çocu?um bu tepkisel davran??? ile acaba bana ne mesaj vermek istiyor?gibi sorularla, kendimizi mevcut durum ile ilgili bilgilenmeye sevk edebiliriz. Ayr?ca, as?l olan ben Allah’a nas?l daha iyi kul olabilirim sorusu biraz önceki sorulardan önce gelirse, ikisi birlikte insan? sahili selâmete ç?karabilir. Çünkü zaten soru ile çal??an beynimize do?ru sorular sormu? ve zihnimize ne bulmas? gerekti?inin sipari?ini, vermi?izdir. Bu bizim seçici alg?m?z? harekete geçirir ve aray???m?z? hedefe kilitler.

 

Çocuklar?m?z?n anlay??a ve bilgi ile ku?at?lmaya ihtiyaçlar? var. Bu anne babalar?n sorumlulu?unu art?r?r. Ba??r?p ça??rarak susturmak; çözümü ertelemek ve sorunlar? biriktirerek patlamay? h?zland?rmak anlam?na gelir. Özellikle gurbette çocuklar?n aile deste?ine ve onlarla iyi geçinmenin de?er katan psikolojisine acilen ihtiyaçlar? var. D??ar?da ahlak? ve anlay??? bozan onlarca unsur varken onlar? yok sayarak hep iyi davran??lar beklemek, bizi çocuklar?m?z? ve ?artlar?n? anlam?yormu?uz durumuna sürükler. Bu durumda, “Çocuklar?m?z? zarar görmekten nas?l koruyabiliriz ve nas?l daha iyi bir i?birli?i içinde olabiliriz?” diye dü?ünmek lâz?md?r. Bunun yolu çocu?u sokaktan ve arkada? grubundan ay?rmak de?il, nas?l dü?ünüp nas?l davranaca?? hakk?nda bilgi ve bilinç a??s? yapmakt?r. Yeri geldi?inde gidece?i yerler ve görü?ece?i arkada?lar?yla ilgili de fikrimizi söylemeliyiz fakat ortak paydada bulu?aca??m?z bir ileti?im ve konu?ma seviyesini yakalayabilmeliyiz.

 

Önce anne babalar?n sonra da gençlerin, do?ru bilgi ile acilen bulu?turulmas? planlanabilirse, ac? faturalardan kurtulmak için ad?m at?lm?? olur in?allah.

 

Bir çok sorun da e?ler aras?nda ileti?imsizlikten ileri geliyor. ?leti?im ve anlay?? sorunlar? olan e?ler ne yapmal??

 

Efendim, e?ler aras?ndaki sorunlar?n ço?u nas?l geçinece?ini bilmemekten ve do?ru bir rehberlik alamamaktan kaynaklan?yor diye dü?ünüyorum. Nas?l geçinece?ini bilmek; iki taraf?nda kendi ailesinden gördü?ü ileti?im biçiminin üzerine ne katt??? ile belirlenen bir durumdur. Buna birde ya?ananlardan ders alma becerisini ve örnek insanlar?n çevremizde bulunmas?n? ilâve etmek gerekir. Yani uyan?k bir ak?l ve do?rular? görmeye, ders almaya yatk?n yakla??m biçimi. E?ler birbirlerini kendilerini koruyacaklar? muhatab? gibi gördü?ünde alarm halinde bulunuyor. En ufak bir s?k?nt?da kendini koruma amaçl? savunma geli?tiriyor. Nikâh mamas?nda yan yana oturma pozisyonu, masadan kalkar kalkmaz kar?? kar??ya gelme pozisyonu ile yer de?i?tiriyor. Bir yazar, “e?ler birbirlerine de?il ayn? yöne bakmal?lar” diyor. Buna aileden gelen olumsuz telkinleri de ilâve edersek, hayat? daha güzel ve do?ru ya?amak için yap?lan evlilik, adeta y?pratma mekanizmas?na dönü?üyor.

 

Ailede birbirlerine zaman ay?rarak, nelerden ho?lan?p ho?lanmad?klar?n? konu?mak, birbirlerini sadece iyi olduklar? ve birbirlerini memnun ettikleri zaman iyi davranmak de?il de, sürekli iyi niyetli bir yakla??m biçimi içinde olmak gerekiyor. Mutlu evlilik demek, her yönüyle anla?an iki insan demek de?ildir. Din ve ahlâk sorunu d???nda, farkl?l?klar zenginliktir. ?nsanlar farkl? yönleri ile birbirlerini sevmeli ve de?i?tirmeye çal??mamal?d?r. Yapmasa da olabilecek ?eyleri yapmay?vermek, söylemese de olabilecek ?eyleri söylemeyivermek, pek çok s?k?nt?y? engeller. Lâf pe?ine dü?üp “sen falanca zaman ?unu demi?tin, ne demek istedin? Annemin yan?nda niye öyle konu?tun, çocu?a niye öyle davrand?n?gibi direkt olarak suçlanan e?, hemen savunmaya geçip kar?? tarafa cevap yeti?tirmeye ve kendisine yöneltilen suçlamay? kar??s?ndakiyle ili?kilendirmeye çal???r. Ailede huzur isteyen ki?i, bunun nas?l sa?lanaca?? ve kendisine neler dü?tü?ü konusunda hem ilgili hem de bilgili olma gayreti içindedir. Fertler kendilerinden önce ili?kiyi korunmay? yani, “Ben bu sözü söylersem ?u anda ortal?k gerginle?ir ve çocuklar zarar görür. Ben ?imdi alttan alay?m ve sakin bir zaman?m?zda bu meseleyi tekrar konu?al?m” dedi?inizde, ortam?n gerginle?mesini engellemi?, mutlulu?u korumu?, çocuklar?n zarar görmelerini engellemi? ve öfkeyle söyleyece?i sözle e?inin kalbini k?rmas?n? ve ili?kinin zarar görmesini de önlemi? olurlar. ?ki insan?n geçimi zamanla daha iyi oturur ve birbirlerini tan?d?kça daha iyi anlamaya ve dolay?s? ile daha anlay??l? ve ho?görülü davranmaya çal???rlar. Yeter ki burada e?ini can? bilsin, onu üzmemek konusunda duyarl? olsun ve sorumluluklar?n? yerine getirmeye çal??s?n.

 

E?lerin birbirleri ile iyi geçinmeye çal??malar?, asl?nda birazda hayata ve kendisine nas?l bakt??? ve nas?l bir anlam yükledi?i ile yak?ndan ilgili diye dü?ünüyorum. Kendisini Allah’a daha yak?n k?lmak için kendi eksikliklerini görmeye can atan ve her ele?tiriyi ganimet bilen bir anlay??, yap?lan bir ele?tiride te?ekkür ederek kendine dü?eni al?r ve davran?? kal?plar?n? yeniden yorumlar. Tabi kar??m?zdakinin de niyeti üzüm yemek olmal? ba?c?y? dövmek de?il. Yani herkes kendisinden ba?lasa ve ben nas?l daha iyi ve do?ru davranan bir insan olurum diye aray?? içinde olsa, dualar?yla destek istese, Allah‘?n izniyle mutlaka güzel sonuçlar al?n?r. Benim test edilmi? onaylanm?? bir sistemati?im var; e?ler aras?nda güzel bir uyum ve mutluluk için,

 

1- ?arts?z sayg?,

2- ?arts?z sevgi,

3- Do?ru ilgi, bilerek davranma,

4- S?f?r beklenti,

5- Sab?r.

 

Uygulanmas? zor fakat bir o kadar da güzel ve etkili bir sistematik. Talep etti?imiz ?eyin önemine göre, ödenen bedelde ?üphesiz büyük olur. Fakat bilmeliyiz ki, aile huzuru için ne yap?l?rsa yeridir ve çok önemlidir. Ortak bir paydada bulu?ulamad??? zaman ise, bir psikolojik dan??mandan yard?m al?nmas?n? mutlaka tavsiye ediyorum.

 

0-6 ya? aras? e?itimde anne-babalara neler tavsiye edersiniz?

 

Bu ya? dönemi, hamileli?i de içine katarak söylemiz gerekir ki, insan hayat?n?n en önemli dönemidir. Daha do?mayan ba?layan zihinsel kay?tlar, do?duktan sonraki ya?anan etkilerle devam eder. Bir insan?n çevreye ba??ml?l??? ne kadarsa etkilenme oran?n da o kadar fazlad?r. Bu yüzden en derine kodlanan ve çocu?u ömür boyu etkileyen bilgiler bu ya?ta edinilir. Çocu?un kendilik alg?s?, güven duygusu ve ki?ili?inin temelleri bu ya?larda at?l?r, ilerleyen y?llarda bu temel üzerine ilâvelerle devam eder. Ö?renme biçimi görerek model alma tarz?ndad?r. Onun için “söyleme, ya?a” deriz. Çocu?un daha yeni ba?layan kay?tlar? çocu?un akl?n? çal??t?racak ve dü?ünmesini ö?retecek tarzda olursa, duygu ve dü?üncelerinin fark?nda olan ve onlar? akl?n? kullanarak yönetmeye çal??an kendine bakmaya ve görmeye al??m?? kaliteli bir insan tipi yeti?tirmi? oluruz. “Sen bilmezsin daha küçüksün, senin bu ya?ta dü?ünmene gerek yok, ben dü?ünürüm sende yap, sen zaten beceremezsin ki, yapamazs?n b?rak, b?kt?m senden, ne biçim çocuksun v.b. ?fadeler, çocu?u kendisinin yetersiz oldu?una inand?r?r. Hele de konu?man?n sat?r aralar?nda “ba?kalar? senden daha iyi” mesaj? verirsek ve bunu da örnekleyerek yaparsak, kendini be?enmeyen ve iyi yapt?klar?n? da göremeyen ve sürekli kendini suçlayarak içten içe kan kaybeden bir çocuk yeti?tirmi? oluruz.

 

Dengeler ailede kazan?l?r yada ailede kaybedilir. Çocu?un anneye ba?lanmas? için zaman?n?n iki y?l?n? emzirerek ve annesiyle beraber geçirmesi gerekir. 18 ay civar?na kadar çocukta anneneden ayr?lma korkusu vard?r bu süre zarf?nda (ki ben bunu iki ya?a kadar uzat?yorum) anne çocu?undan ayr?lmamal?. Anne baba, ailenin hayat? ö?renmenin ç?rakl?k okulu oldu?unu bilip, çocu?unun ö?renmesi için say?s?z f?rsatlar vermeli. Ve her denemesinde yapt?klar?n?n görülüp taktir edilmesi ve yapamad?klar?n da nas?l yap?laca?? gösterilip kendine güvendi?imiz vurgulanmal?. Anne baba uyumu ve huzuru, çocuklar için çok önemlidir. Huzursuz ve kavga gürültünün çok oldu?u ortamlarda çocuklar hep tedirgin ve korku içinde ya?arlar. Korku ö?renme motivasyonunu ve hayata kar?? dimdik durma cesaretini çocu?un elinden al?r. Bir yazar; “Çocuklar?n?za verebilece?iniz en büyük arma?an, huzurlu bir aile ortam?d?r.” diyor.

 

Bu alandaki en büyük eksikli?imiz, annemiz babam?z bizi nas?l yeti?tirdiyse o bilgilerle hareket etmeye çal???yoruz. Kimi zaman ald???m?z yeni ve yetersiz bilgiler ise, sistemi do?rultmaya yetmiyor. Bizi do?ru hareket etmeye sevk edecek bilgi edinmeyi acil bir ihtiyaç olarak görüp, önce kad?n ve erkek psikolojisini ve Allah Rasul’ünün hayat?ndaki nezih örnekleri ö?renip bilgi da?arc???m?za katmal?y?z. Sonra çocuk psikolojisinin ya? ya? ve dönem dönem ö?renip, “Çocu?umun bu ya?ta benim nas?l davranmama ihtiyac? var”, çocu?umun üzerinde gördü?üm ?u ifade yada ?u davran??la çocu?um acaba bana ne mesaj vermek istiyor, ben ne yaparsam do?ru davranm?? olurum?” sorular? mutlaka bizim zihnimizde tur atmal?. Sevgi, önce sevilenin ihtiyaçlar?n? ö?renip onu sevgiyle gidermeye çal??makla ba?lar inanc?nday?m. Hep benim dedi?im gibi dü?ünüp ya?as?n diyerek kendisinin denemesine ve gerekirse hata yaparak ö?renmesine  f?rsat vermedi?imiz çocuklar?m?z, bu mant?kla büyüyor ve olgun olmas? gereken ya?ta hata üstüne hata yaparak bu dönemde yap?lan yanl??lar?n faturas?n? hem kendileri ödüyor hem de ailelerine ve topluma ödetiyorlar ne yaz?k ki. Bu dönemde anne baba “Çocu?u olan onunla çocukla?s?n” Hadisi ?erifinde oldu?u gibi, bilgi ve sevgi ile harmanlanm?? bir hayat? ince i?ne ile oya örer gibi i?lemeliler.

 

Bir dönemim iyi geçmesi, bir önceki basama??n iyi geçmesi ile do?ru orant?l?d?r. Bu dönemi çocuk hiçbir ?ey anlamaz tarz?nda de?il de, “Çocuk Allah‘?n bize lütfetti?i ?erefli emanetimiz, onu yeti?tirip kendi imtihan?n?n mekân?na u?urlayaca??z” anlay???yla hareket etmeliyiz. Daima hat?rlayal?m ki, kendi zihnindeki çocuk alg?s? de?i?enlerin, çocu?a bak??? da de?i?ir. Bu da davran?? ve yakla??m biçimi de?i?ikli?i demektir. Allah Rasulü çocuklara nas?l davranm??sa, bizde çocuklar?m?za öyle davranal?m. Allah Rasulü e?lerine nas?l davranm??sa, bizde e?lerimize öyle davranal?m. Allah Rasulü hayat? nas?l ya?am??sa, bizde onun gibi ya?amak için gayret gösterelim. Biz do?ru ad?m atarsak Allah‘?n vaadi var, bize yard?m edecektir.

 

Ömrümüzün r?za-i ilâhiye uygun geçmesi ve bu u?urda sorular?m?z?n ve dualar?m?z?n cevab? Allah olacak ?ekilde olu?turulmas? için, yürek dolusu niyazlar?m? Rabb’ime sunuyorum.

 

R?zan? sevdam?z eyle Allah‘?m, r?zan? sevdam?z eyle.

 

Bu ayd?nlat?c? söyle?i için Allah sizden raz? olsun Saliha han?m.

Publiziert in der Ayasofya 39, 2012